İletişim
e-ISSN: 2980-0056
Bahattin Yaman
Gerek Kur’an-ı Kerim, gerekse farklı konularda özenli kitaplar hazırlanmasıyla bugün kitap sanatları olarak bilinen orta ve üst seviye yazmalarda uygulanan sanatlar ortaya çıkmış ve gelişmiştir. Kitap sanatları adı üstünde bir kitap üzerinde uygulanan sanatlardır. Sanat tarihi araştırmalarında Türk kitap sanatları denildiğinde ise özgün bir yazma eser üzerinde görülen ya da uygulanan sanatlar kastedilmektedir. Bu sanatlar hat sanatı, tezhip sanatı, tasvir yani minyatür sanatı, ebru sanatı, cilt sanatı katı’ sanatı şeklinde sıralanabilir. Kendi aralarında özel kaidelere bağlı usul ve terkiplerle hazırlanan malzemeler yine bu usul ve kaidelerle oluşturulan istif ve kompozisyonlarla birleşip nakkaş ve müzehhiplerin eliyle enfes sanat eserlerine dönüşürler. Çağın ilerlemesiyle yaşanan global adaptasyon sorunu dünyada her alanda olduğu gibi sanat dallarında da kendini göstermektedir. Örneğin harf inkılabı ile hat sanatının veya matbaanın kullanıma başlanılması ile tüm kitap sanatları dallarının yaşadığı farklılıklar gibi. Bu çalışmada Türk Kitap Sanatları hakkında kısaca bilgiler verildikten sonra günümüz teknolojik düzen ve gereksinimlere uygun olarak güncellemer veya yapılması gerekenler hakkında öneriler verilecektir.
|
With the preparation of both the Qur'an and careful books on different subjects, the arts applied in middle and upper level manuscripts, known today as book arts, emerged and developed. The arts of the book are the works of art practiced on a book. Art and history researchers describe the Turkish book arts as being seen or practiced on a novel writing work. These include calligraphy, illustration, and miniature, paper marbling, and grain art. Materials prepared in accordance with special principles and procedures are combined with stacks and compositions created using these methods and bases to transform into exquisite works of art by the hands of nakkas and museum owners. As in all other areas around the world, the problem of global adaptation is manifested in the arts. For example, there are differences between the reformation of letters and the introduction of calligraphy or printing house and all types of book arts. In this study, after briefly providing information about the Turkish Arts of the Book, recommendations will be provided on updates or do's in line with today's technological order and requirements. |
Nilüfer Kurfeyz, Selim Saglam
|
Türk sanat tarihimiz açasından halen sanatsal ve toplumsal kimliği tartışılmaktadır. Yüzyıllar içindeki değişim neticesinde, ortaya çıkan yeni ekoller ve zirveye oturan sanatçılar hep bu devamlılığı sağlayan itici güç olmuşlardır. Toplumumuz sürekli, yenilik ve gelenek seçimiyle karşı karşıya getirilmiş, geleneğin içinde barındırdığı dinamizm hep gözardı edilmiştir. Genç nesillerin ise, içinde varoldukları zaman dilimine ayak uydurmaları son derece doğal bir süreçtir. Oysa bizi biz yapan şeylerin, kendi medeniyetimizin üzerimize sinen kokusu, bıraktığı derin izler olduğunu asla unutmazsak, eğitimin de sadece okuldaki eğitimden ibaret olmadığını kavrarız. Özelde tezhib sanatımız açısından konuyu ele aldığımızda, kaçınılmaz bir süreç olan değişimle barışık olmaktan, korkmamamalıyız. |
From our Turkish art history, we are still moving on to the artistic and community identity. As a result of the changes over the centuries, the new schools that have emerged and the artists who have reached the top have always been the driving force that has ensured this continuity. Our society has been constantly confronted with innovation and the choice of traditions, and the dynamism contained in the tradition has always been ignored. On the other hand, it is an extremely natural process for the younger generations to keep up with the time period in which they exist. However, if we never forget that the things that make us who we are are the smell of our own civilization, the deep traces it leaves, we understand that education is not just about education at school. In particular, when we consider the issue from the point of view of our illumination art, we should not be afraid of being at peace with change, which is an inevitable process.
Muammer Semih Irtes
Süleymaniye Camii Mimar Sinan’ın kalfalık eserim dediği önemli yapılarından biridir. İstanbul siluetini etkileyen bu caminin iç mekân tezyinatı zaman içerisinde geçirmiş olduğu onarımlar sonrasında bazı değişiklikler olmuştur. Bugün ana kubbe yüzeyindeki mevcut kalemişleri 19. yy Barok-Rokoko üslubu tezyini özelliklerini gösterir. Bu nakışlar Sinan ve klasik Osmanlı tezyinat üslubunun dışında Barok üslupta uygulanmıştır. Makalemizin muhteviyatını caminin geçmişte geçirmiş olduğu onarımlar esnasında kalemişi tezyinatındaki değişimleri oluşturmaktadır. Süleymaniye Camii kalemişleri günümüzdeki son şeklini 2010 yılında tamamlanan onarımlar neticesinde almıştır.
Süleymaniye Mosque is one of the important structures of Mimar Sinan's journeyman work. The silhouette of Istanbul and the interior decoration of this mosque have been used over time. It shows the 19th Baroque-Rococo style decoration found in the main dome today. These embroideries are in the Baroque style apart from Sinan and the classical Ottoman ornament style. As the content of our article was spent on the mosque, uses, repairs, and staff in pencil work. "The constructions of the Süleymaniye Mosque, whose final form was completed in 2010, are pleasing.
Dürdane Ünver
|
Kaatı’, kâğıt veya deri üzerine çizilmiş yazı veya tezyini motifin özel bir keski ile oyulması ile icra edilen bir süsleme sanatıdır. Türk kâğıt oyması olarak tanımlanan bu sanat, İslam dünyasına Orta Asya kanalından geçerek girmiştir. Tarihçi Gelibolulu Mustafa Âli “Menakıb-ı Hünervaran” adlı eserinde kâğıt oyma sanatının ilk temsilcisinin XV. yy da yaşamış Herat’lı Abdullah Herevi Kaatı olduğunu belirtir. Erken Osmanlı dönemi kâğıt oyma sanatı hakkındaki bilgiler oldukça sınırlıdır. XVI. yüzyıl tezyini sanatların zirve olduğu bir dönem olmuş, kâğıt oymacılığı da özellikle Kanuni Sultan Süleyman zamanında en parlak dönemini yaşamıştır. XVII. yy’da üretilen eserler XVI. yy’ın devamı niteliğinde, XVIII ve XIX yüzyıllarda diğer sanat dallarında olduğu gibi batı zevkinin etkisi altında kalınmış, vazo içinde çiçek figürleri ve oyma yazı türünde eserlerle canlılığını sürdürmeye devam etmiştir. XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren ise ekonomik, sosyal ve askeri sebepler dişi oyma tekniği ile yapılan yazı-resim tarzındaki hat levhaları ile sınırlı kalmış, XX. yüzyılın ikinci çeyreğinde neredeyse tamamıyla terkedilmiştir. Unutulan bu sanat, 1920 li yıllardan itibaren Ord. Prof. Dr. A. Süheyl Ünver’in kişisel çalışmaları ile yurt içi ve yurt dışı kütüphane ve müzelerdeki araştırmalarıyla tekrar gün yüzüne çıkarılmaya çalışılmıştır. |
Kaati' is an ornamental art that is performed by carving the lettering or ornamental motif drawn on paper or leather with a special chisel. This art, which is defined as Turkish paper carving, entered the Islamic world through the Central Asian channel. Historian Mustafa Âli from Gallipoli, in his work named "Menakıb-ı Hünervaran", states that the first representative of the art of paper carving is in the XV. He states that he is Abdullah Herevi Kaati from Herat, who lived in the 16th century. Information about the early Ottoman period paper carving art is quite limited. The century was a period when the ornamentation arts were at their peak, and paper carving had its heyday especially during the reign of Suleiman the Magnificent. XVII. The works produced in the XVI century. As a continuation of the 18th century, in the XVIII and XIX centuries, as in other branches of art, it was under the influence of western taste and continued to maintain its vitality with flower figures in vases and carved writings. XIX. Since the second half of the century, economic, social and military reasons have been limited to calligraphy plates in the style of writing and painting made with female carving technique. It was almost completely abandoned in the second quarter of the century.
Hümeyra Özdemir
Araştırma için Mevlana Müzesi’nde bulunan XIII. yüzyıla ait Kur’an-ı Kerimlerden yola çıkılarak tezhip sanatının tarihi gelişimi, eserlerin yapım teknikleri, kullanılan malzeme ve desen özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma için Abdülbaki Gölpınarlı’nın Mevlana Müzesi Müzelik Yazma Kitaplar Kataloğu’nda bulunan 50 adet Kur’an-ı Kerim kütüphanede dijital ortamda incelenmiştir. Araştırma ve eser tespiti aşamasında katalogda yer alan Kur’an-ı Kerimlerin katalogdaki bilgilerle zaman zaman uyuşmadığı tespit edilmiş, bu nedenle XIII. yüzyıla ait olabileceği düşünülen eserlerin dijitallerine tek tek bakılma ihtiyacı duyulmuştur. Çalışmaya konu olan Kur’an-ı Kerimlerdeki tezhip üslubu kendinden önceki dönemlerde uygulanan bezeme örneklerinden zamanla farklı bir karaktere büründüğü, köklerinden uzaklaşmadan yeni üsluplar ve beğeniler ortaya koyduğu için önemlidir. Çizimlerle desteklenen çalışma; değerlendirme ve analizlerin sayesinde , eserlerin dönem özelliklerini detaylarıyla kavrayabilme, tezhip sanatının XIII. yüzyıldaki durumu ve zenginliğini ortaya koyma noktasında önemlidir.Sonuç olarak çağdaşı olan Memlüklerin sanat anlayışına yakın bir o kadar da karakteristik özelliği olan Kur’an-ı Kerimler tezhip sanatı açısından incelenmiştir.
XIII. It is aimed to examine the historical development of the art of illumination, the production techniques of the works, the material and pattern characteristics used, based on the Qur'an of the 19th century. For the research, 50 pieces of Quran in Abdülbaki Gölpınarlı's Mevlana Museum Museum Manuscripts Catalogue were examined digitally in the library. During the research and work identification stage, it was determined that the Qurans in the catalog did not match the information in the catalog from time to time, therefore, XIII. There was a need to look at the digital works of the works, which are thought to belong to the 19th century, one by one. The illumination style in the Qur'an, which is the subject of the study, is important because it has acquired a different character over time from the decoration examples applied in previous periods, and it reveals new styles and tastes without moving away from its roots. Work supported by drawings; Thanks to the evaluation and analysis, to be able to comprehend the period characteristics of the works in detail, to be able to understand the art of illumination in the XIII. As a result, the Qur'an, which is close to the art understanding of the contemporary Mamluks, has been examined in terms of illumination art.
Başlık Sayfası